De snelle winst in marktaandeel van Chinese autofabrikanten in Groot-Brittannië – van 5% in 2024 naar 8% in 2025 – heeft bekende zorgen aangewakkerd. De roep om handelsbeperkingen tegen de Chinese auto-industrie weerspiegelt een historisch patroon: namelijk de sterke stijging van de Japanse auto-import die in de jaren zeventig paniek teweegbracht in Groot-Brittannië.
De parallel: toen en nu
In augustus 1973 hadden Japanse auto’s al een recordaantal van 32% van de Britse markt veroverd, met in totaal 328.000 exemplaren (waarvan 62.000 uit Japan). Dit succes ten koste van de Britse fabrikanten bracht Lord Donald Stokes, toenmalig hoofd van British Leyland, ertoe een regelrecht verbod op buitenlandse auto’s, tv’s, elektronica en zelfs wasmachines te eisen. Stokes voerde aan dat Groot-Brittannië tijd nodig had om economisch te herstellen zonder concurrentie, waarbij hij de beroemde uitspraak deed dat de natie “als een gans werd geplukt”.
Industrie-reactie
De reactie van de Japanse autofabrikanten was snel en afwijzend. Nissan (toen Datsun UK) noemde de opmerkingen van Stokes ‘economisch zinloos’ en beschuldigde hem ervan te vertrouwen op ‘ingrijpende verklaringen’ in plaats van op feiten. Het bedrijf voerde aan dat een handelsnatie als Groot-Brittannië de import niet realistisch kan verbieden, vooral niet als de eigen industrie moeite heeft om te concurreren.
Waarom dit belangrijk is
Deze historische parallel benadrukt een terugkerende dynamiek in de wereldhandel: binnenlandse industrieën die met ontwrichting te maken krijgen, reageren vaak met protectionistische oproepen. Het belangrijkste verschil vandaag de dag is de omvang van de Chinese auto-industrie, die kleiner is dan die van het Japan van de jaren zeventig. Als China zijn huidige groeitraject voortzet, zou de druk op handelsbarrières kunnen toenemen, wat mogelijk zou kunnen leiden tot soortgelijke debatten over economische zelfredzaamheid versus open markten.
De situatie roept vragen op over de vraag of de westerse economieën zich kunnen aanpassen aan de industriële dominantie van China zonder hun toevlucht te nemen tot beperkende maatregelen. Uit de historische gegevens blijkt dat het onwaarschijnlijk is dat een regelrecht verbod zal slagen, maar de onderliggende spanningen tussen concurrentie en protectionisme blijven onopgelost.
